Het werd een enerverende Masterclass op 31 januari 2019 bij de KasBank. Onder leiding van gastdocent Edgar Karssing kregen wij inzicht in het fenomeen ‘vrijmoedig spreken’. Want wat te doen als je in jouw werk tegen een dilemma aanloopt en dit met de betrokkene wilt bespreken? Dat vereist ‘moedig’ optreden. Dat is niet makkelijk en bij ons, als Nederlanders, ook niet aangeboren. Wij zullen ook niet snel zeggen dat wij ‘moedig’ zijn. Dat moeten wij onszelf aanleren.

Hoe je in gesprek kunt gaan, hangt af van enkele belangrijke factoren. Hoe beoordeel je de ontstane situatie en wat doe je ermee? Moed is als het waren de brug tussen oordelen en doen. Dat is niet altijd zonder gevaar. Op de stelling van Edgar of assistants een gevaarlijk beroep hebben liepen de meningen uiteen. De meesten vonden dat we wel vaak te maken hebben met een groot spanningsveld.
Uit het onderzoek van Dilemma Assist kwam echter naar voren dat bijna de helft van ons op de hoogte is of weet heeft van wangedrag binnen de organisatie. We gaan er echter zelden over in gesprek met de betrokkene. Zelfs niet als we persoonlijk met een integriteitsdilemma te maken krijgen.
Om een dergelijke situatie aan te kunnen is het zaak om vooraf de situatie goed in te schatten (‘calculated risk’), een slimme manier te vinden om moedig te zijn (bijv. humor) en het liefst te oefenen met een klein dilemma. Dit zal in het begin niet makkelijk zijn. Dit wordt ook ‘post decision making” genoemd. Het vraagt dan ook om moed, morele moed.
Bij morele moed gaat het om staan voor je waarden en het uitspreken daar van. Na de post decision making volgt de afweging wát je gaat doen, tegen wie en in welke volgorde en hoe doe ik dat effectief. Bouwstenen die je hiervoor nodig hebt zijn bijvoorbeeld: een goede voorbereiding door de feiten te kennen, de cultuur van het bedrijf te snappen, de sector te kennen en goede (interne) relaties op te bouwen. En verder: in sommige gevallen bondgenoten zoeken, de scenario’s doornemen, de regels en codes van een organisatie kennen en niet in de laatste plaats jouw eigen geloofwaardigheid in de strijd gooien.

Allemaal tips die we zeker zullen meenemen in onze dagelijkse werkzaamheden.
Na afloop werd nog uitgebreid nagepraat. De meesten vonden eigenlijk dat we nog meer tijd hadden kunnen besteden aan deze boeiende materie. Een intervisie-avond zal daarom spoedig volgen.

4-2-2019